Uzun ve Sağlıklı Yaşamak İçin YOĞURT

Yoğurt, süt şekerinin maya dediğimiz süt asidi bakterileri ile reaksiyonu sonucunda meydana gelen bir süt mâmulüdür.

Gıda maddeleri tüzüğüne göre yoğurt; en az 90 derecede ısıtılıp sonra mayalanma derecesine kadar soğutulmuş sütün, yoğurt mayası katılarak laktik asit mayalanmasına tâbî tutulmasıyla elde edilen özel kıvamdaki süt ürünüdür.

Aslında yoğurdun meydana geliş şekli çok karmaşıktır. Laktik asit bakterileri, süt içinde, hem bir hayat ortamı bulmuşlar, hem de mayalanma süresi içinde çoğalmışlardır. Her yaratılışa bir sebep koyan Yüce Allah, bu bakterileri vazifelendirerek bizler için leziz bir gıda olan yoğurdu meydana getirmektedir.

Günümüzde birçok millet, yoğurdun ilk kez kendileri tarafından üretildiğini ileri sürmekte ve bu gıdayı sahiplenmektedir. Yoğurt, öz Türkçe bir kelimedir. Bu sebeple Orta Asya Türkleri tarafından bulunduğu kabul edilmektedir. Tarih boyunca çeşitli dillerde yoğurt şu isimlerde kullanılmıştır: Mast, Yoghurt, Süttül koyu, Yaeoete, Yogı, yogurt.

Yoğurt, Avrupa’da ancak 16. yüzyıldan sonra, Amerika’da ise ancak 100 yıl önce tanınmıştır.

Yoğurdun Bileşimi

Kullanılan ham madde ve işleme tekniğine göre, yoğurtların bileşimi ile ilgili bilgiler farklılık göstermektedir. Genel olarak 1 kg. yoğurdun bileşiminde bulunan maddeler gram olarak şöyledir:

Tam yağlı yoğurt, en az % 3,8 süt yağı içermelidir. Yağlı yoğurt, en az % 3 süt yağı içermelidir. Yarım yağlı yoğurt ise, en az % 1-1,5 süt yağı içermelidir. Yağsız yoğurt, en fazla % 0,5 süt yağı içermelidir.

Yoğurt Çeşitleri:

1-Silivri tipi yoğurt;

Kuru madde oranı yüksek ve kaymak tabakası kalın olan yoğurt tipidir.

2-Torba veya Süzme yoğurt:

Kaymak tabakası alınan yoğurdun kalan kısmının bezden torbalara doldurularak süzülmek üzere bir yere asılmasıyla elde edilir. Hatta bu torbaların üzerine ağırlık konularak iyice süzülmesi sağlanır. Böylece katı hâle gelen yoğurt, daha uzun süre saklanabilir.

3- Kurut:

Yapımında yağsız süt veya ayran kullanılır. Torbalara konulup süzüldükten sonra yoğurt küçük topaklar hâlinde güneşte kurutulur. 15 ilâ 16 kg. yoğurtta 1kg. kurut elde edilir.

4- Probiyotik yoğurtlar:

Probiyotik mayaların yoğurda eklenmesiyle elde edilir. Bu yoğurtlara katılan probiyotik maddeler kabızlık, ishal, kalp hastalıkları, şeker, kemik erimesi, oburluk, kalın bağırsak kanseri gibi çeşitli hastalıklara iyi geldiği, bağışıklık sisteminin güçlendirdiği bilinmektedir.

5- Aromalı yoğurtlar:

Yoğurdun ekşi tadını kapatmak veya yeni bir tat sunma açısından bazı aroma veya meyveler karıştırılarak hazırlanan yoğurtlardır.

Yoğurt, bileşimindeki maddelerin çeşidi ve bağışıklık sistemine uyarıcı etkisinden dolayı çeşitli hastalıkların önlenmesinde önemli bir tesire sahiptir. Her yaş grubundan insanın hiç çekinmeden yiyebileceği mûcize bir gıdadır. Öyle ki, bünyesinde demir ve bakır minerali hâriç vücut için gerekli diğer maddelerin hemen hepsini ihtiva eder. Aynı zamanda bunları kolaylıkla hazmedilecek bir şekilde bulundurur. İçindeki süt asidi ve süt şekeri, süt tozlarının ve buradaki kirecin bağırsaklarda kolayca yararlanılabilir bir hâle gelmesine yardım eder.

Yoğurt yapımı sırasında sıcağa dayanamayan B ve C gibi vitaminler azalsa da, mayadaki mikroorganizmalar, bilhassa B grubu vitaminleri çoğaltır.

Yoğurt, sağlamlar için olduğu kadar bilhassa mide ve bağırsak hastalıkları bulunanlara da çok faydalıdır. Mideleri zayıf olan bazı kimseler süt içemezler, ama kolay hazmedeceklerinden yoğurt yiyebilirler. Çünkü yoğurt, mideye geldiği zaman sütte olduğu gibi pıhtılaşmaz, önceden pıhtılaşmış ve hazma hazır hâle gelmiştir. Bir araştırmaya göre, süt 3 saatte hazmedilir.

Yoğurt Hakkında Bilmemiz Gereken Diğer Hususlar

Zararlı bakterilerin üremesini durdurarak bağırsakların düzenli olarak çalışmasını sağlar.

Sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına etkisi bulunmaktadır, mide rahatsızlıklarını önler.

Şeker hastaları için yararlı bir gıdadır, kan şekerini düzenleyici etkisi bulunmaktadır. Kaymağı alınmış ve mutlaka ekşimemiş yoğurt tercih edilmelidir.

Bağırsak düzensizliklerinin giderilmesine, özellikle çocuk ve yetişkinlerde karşılaşılan ishallerin tedavisine yardımcı olur.

Bağırsaklarda bulunan tehlikeli ve zararlı mikropların çoğalmalarına ve hatta yaşamalarına engel olur.

Kanser riskini azaltır, özellikle kolon kanserine karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır.

Vücuttaki kolesterol miktarının azalmasına yardımcı olur, LDL kolesterolü azaltır.

Kandaki asit-baz dengesini sağlıklı hâle getirir.

Süt ve süt ürünlerini tükettikten sonra laktoz intolerans sebebiyle bağırsaklarda gaz problemi yaşayan kişilerde, laktozun parçalanması sebebiyle gaz oluşumunu azaltır.

Bağırsakları temizlediği, zararlı bakterileri önleyerek ishal oluşumunu engellediği için gıda zehirlenmelerine karşı koruyucudur.

Bağırsaklarda B vitaminlerinin bolca üretilmesini sağlar.

Rahatlatıcı etkisi bulunmaktadır. Bu sebeple iyi ve rahat bir uyku için idealdir.

Kalsiyumun daha fazla emilmesini ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesini sağlamaktadır.

Antibiyotik kullananlar, ilacın tesiriyle zarar görebilecek faydalı bakterilerin korunması amacıyla yoğurt yemelidirler.

Midesi çok duyarlı olanlar ile oniki parmak bağırsağı ülseri olanlara dokunabilir. Bu durumda dikkatli tüketilmelidir.

Yoğurt, ayrıca “inulin” adıyla bilinen, alt sindirim sistemindeki sağlığı geliştirici bakterilerin üremelerini ve canlı kalmalarını sağlayan prebiotik bir madde içermektedir. Yoğurt gibi fermente süt ürünlerinin üretiminde kullanılan geleneksel laktik asit bakterileri gastrointestinal sistemde canlı kalamaz. (Bilim ve Teknik Dergisi, sayı 447, Şubat 2005)

Uzun ve Sağlıklı Yaşamak İçin Bol Yoğurt Yeyin

Kafkasya’daki insanların 100 ilâ 110 yaşına kadar yaşadıklarını tespit eden bilim adamları, onların uzun ömürlerinin sebeplerini şöyle sıralarlar:

Mazbut bir âile hayatı sürdürmeleri, açık havada ve sâkin, gerilimden uzak bir biçimde yaşamaları ve bol yoğurt yemeleri!..

Güzellik Gıdâsı Yoğurt

Bağırsakları çalıştırdığı için yoğurda güzellik besini de denir. Zira cildin canlılığı ve güzelliği, bağırsakların düzenli bir biçimde faaliyette bulunmasına bağlıdır. Yoğurt, içinde bulunan laktik mayaların zenginliği sayesinde kabızlıkla ve kolitle başı dertli olanların can dostudur. Ergenlik sivilcelerinin giderilmesinde yoğurdun yemekten yarım saat önce biraz su ilâve edilerek yenmesi tavsiye edilmektedir.

Hastalıklara Karşı Bağışıklığınızı, Yoğurt Yiyerek Artırabilirsiniz

Yoğurt, vücudumuzun bağışıklık sistemini güçlendiren harika bir gıdadır. Bu olumlu etkisinden yararlanmak için çocukların günde 200 gr., büyüklerin ise 500 gr. yoğurt yemesi yeterlidir.

Ev Yoğurdu mu, Yoksa Hazır Yoğurt mu?

Her ne kadar market soğutucularında değişik markalarda ve kaplarda bol bol yoğurt bulma imkânımız olsa da, tadının yoğurda benzediğini söylemek oldukça zordur. Ambalajlarında hiçbir katkı maddesi içermez denilse de istenilen kıvamda yoğurt üretmek için birtakım uygulamalarla maddî kazanç artırılırken, maalesef insan sağlığı göz ardı edilmektedir. Her gıdada olduğu gibi yoğurtta da hazır olanından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Evde yoğurt yapmayı alışkanlık hâline getirirsek bu işin hiç de zor olmadığını görmüş oluruz.

İşte, Size Pratik Bir Ev Yoğurdu Yapımı:

Mümkünse güvenilir bir çiftlikten alınan inek sütü, daima ilk tercihimiz olmalıdır. Eğer hazır süt kullanacaksak, günlük pastörize sütleri tercih etmeliyiz. Aldığımız süt pastörize değilse, geniş bir kapta kaynamaya başladıktan sonra bir kepçe yardımıyla ya da tahta kaşıkla karıştırarak en az 5 ilâ 10 dakika arası kaynamasını devam ettirmeliyiz.

Sonra bu sütü yoğurt yapacağımız cam ya da başka bir kaba dökmeliyiz. Etrafını bir havluyla sararak soğumaya bırakmalıyız.

Kaymaksız yoğurt için kaymağı alındıktan sonra mayalama işlemine geçilmelidir. Sütün mayalama sıcaklığına (40 dereceye) geldiğini anlamanın en pratik yolu, temiz olan serçe parmağımızı süt içine daldırmaktır. Şayet parmağımız sütün sıcaklığına dayanabiliyorsa, süt mayalama sıcaklığına ulaşmış demektir.

Her bir litre süt için bir çorba kaşığı yoğurt yeterlidir. Yoğurt mayası buzdolabından ya önceden çıkarılmalı, ya da bir miktar sütle karıştırılarak kaba konulmalıdır. Süte maya katıldıktan sonra bir defa karıştırmak, bakterilerin her yerde aynı oranda çoğalmalarını sağlamak için gereklidir.

Mayalama işlemi bittikten sonra kapağı kapatılan kabın üzeri kalın bir örtü ile örtülmelidir. Yaklaşık 5-6 saat sonra örtüsü açılan sütün yoğurt hâline geldiği görülecektir.

Bir süre oda sıcaklığında dinlendirildikten sonra buzdolabında en az 6 ya da 7 saat tutulur. Ardından kullanılabilir. Eğer daha ekşimsi bir tatta yoğurt isteniyorsa, mayalanma süresi uzatılabilir. Ayrıca daha katı yoğurt elde etmek için, yoğurt yaptığımız kabın kapağı yerine üzerine bir süzgeç konulup üzeri bir örtü ile örtülmelidir.

Yoğurt yapıldıktan sonra ne kadar uzun süre buzdolabında bekletilirse o kadar katı ve kıvamlı olur.

Tabiî ki, her işimizde olduğu gibi leziz bir yoğurt yaparken de besmelemizi dilimizden düşürmemeli ve abdestli bulunmaya gayret etmeliyiz.