Teyemmüm

Teyemmüm; suyun bulunmadığı veya var olup da çeşitli sebeplerle kullanılamadığı durumlarda, abdestsizliği veya gusülsüzlüğü gidermek niyetiyle temiz toprak veya toprak cinsinden bir maddeye sürülen ellerle yüzü ve iki kolu mesh etmektir.

Teyemmüm, hicretin 6. yılında Benî Mustalik Gazvesi’nde Hazret-i Peygamber -sallallâhu aleyhi ve sellem- ve bin kadar askeri sabah namazı için su bulamayınca nâzil olan Nîsa Suresi 43. ayette meşrû kılınmıştır. 

Hazret-i Peygamber -sallallâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz teyemmüm hakkında şöyle buyurmuştur: 

“Toprak müslümanın temizleyicisidir. Su bulamadığı veya abdestsizlik devam ettiği sürece (teyemmüm yapabilir), isterse on yıl geçsin.”

TEYEMMÜMÜN SEBEPLERİ

1. a)  Abdest veya gusüle yetecek kadar suyun hiç bulunmaması veya yürüyerek yahut vasıtayla kolayca gidilip gelinecek bir mesâfeden (1848 m) daha uzakta olması,
2. b)   Su yolunda bir tehlikenin varlığı, 
3. c)  Parayla su satın alma imkanının olmayışı (suyun çok pahalı olması veya suyu alacak kişide para bulunmaması.)
4. d) Suyu kullanmanın sağlık açısından tehlikeli oluşu, havanın veya suyun çok aşırı derecede soğuk olması,  
5. e)   Suyu elde etme araç ve vâsıtasının bulunmayışı (kuyudan su çekmek için kova vb. gibi.)
6. f)   Mevcut suyun sâdece susuzluğu giderecek miktarda az olması, 
7. g)  Su ile abdest alınırsa cenâze ve bayram namazlarına yetişilememesi. 

TEYEMMÜMÜN FARZLARI

Teyemmümün üç farzı vardır:

1-Niyet 

2-Yüzü mesh etmek

3-Kolları dirseklerle birlikte mesh etmek  

* Teyemmümde niyet, abdestsiz veya gusülsüz yapılması câiz olmayan bir ibâdet için olmalıdır. Meselâ; sadece Kur’ân-ı Kerim’e dokunmak niyetiyle alınan teyemmüm ile namaz kılınmaz. Çünkü Kur’ân-ı Kerim’e  dokunmak için abdest almak farz olsa da, Kur’ân-ı Kerim’e dokunmak yalnız başına bir ibâdet değildir. Namaz kılmak niyetiyle yapılan teyemmüm ile farz, vâcip veya nâfile istenildiği kadar namaz kılınabilir.

TEYEMMÜMÜN SÜNNET ÜZERE YAPILIŞ ŞEKLİ

* Teyemmüme başlarken besmele çekip namaz kılmaya niyet etmelidir.

* İki eli, parmakları açık olduğu halde temiz bir toprağa vurup ileri geri çekmelidir.

* Ellerdeki fazla tozu silkeleyip iki elin içiyle yüzün tamamını mesh etmelidir.

* Elleri ikinci defa toprağa vurup silkeledikten sonra sol elin içiyle sağ el; sağ elin içiyle sol el ve kol dirseklerle birlikte mesh edilmelidir.

* Önce yüzü, sonra kolları mesh etmeli ve meshler arasına fâsıla girmemelidir.

* Teyemmümü namaz vaktinin girişinden sonra almalıdır. (Namaz vakti girmeden alınması da câizdir.)

  Teyemmüm neyle, hangi maddeyle yapılır?

–Temiz toprak, kum, taş, kerpiç, tuğla, kurumuş çamur, mermer, kiremit, kaya tozu, zümrüt, alçı gibi maddelerle teyemmüm yapılabilir. Teyemmüm sonucunda toprak kirlenmiş olmaz.

–Ateşte yanıp kül olan veya yumuşayıp eriyen maddelerle teyemmüm yapılamaz. (Odun, demir, bakır gibi.)

TEYEMMÜMÜ BOZAN HALLER

–Abdesti bozan ve guslü gerektiren her şey teyemmümü de bozar. 

–Teyemmüm yapmayı mübah kılan özrün ortadan kalkmasıyla da teyemmüm bozulur. Meselâ; hastalığın sona ermesi, suya ulaşılması gibi.

–Teyemmüm yaptıktan sonra, namaz kılarken suyu gören bir kimsenin namazı bozulmuş olur. Abdest alıp yeniden namaz kılması gerekir. Fakat namaz tamamlandıktan sonra su bulunursa o namazın tekrar iâdesi gerekmez.