Sağlıklı Beslenmek İçin Hem Ucuz Hem Tabiî Bir Gıda: Bulgur

Milano’daki EXPO Fuarı’na katılan Dilara Koçak, 2016 yılını “Uluslararası Bakliyat Yılı” olarak belirleyen BM yetkililerine, “Sağlıklı zenginliği dünyaya tanıtalım, bulgur yılı ilan edelim!” çağrısı yaptı.

Bu haberi okuduğumuzda, en iyisi, biz de bu ay, Anadolumuzun vazgeçilmez lezzeti olan, türkülerimize bile girmiş bulunan bulguru, hem yazalım, hem de kaynatalım istedik.

Bulgur için söylenecek o kadar çok şey var ki… Bilinen en eski tahıl oluşundan tutun, yüksek besleyici değerine; en ekonomik gıda oluşundan, yıllardır sofralarımızın baş tacı oluşuna kadar… Her ne kadar pirinç onun iyi bir rakibi olsa da bilinçli beslenmeyi alışkanlık hâline getirenler için bulgurun yeri aslâ doldurulamaz.

Bulgurun ana maddesi olan buğdayın tarihçesine bakıldığında, onun, M. Ö. 7800 yılından beri ekip biçilen en eski ziraat ürünlerinden biri olduğu görülür. Öyle ki, buğday, yıllar boyu Anadolumuz ile bütünleşmiş en temel tahıl çeşididir.

Ülkemizde hâlâ Doğu Anadolu, Güney Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Buğdayın yetiştirilmeye başlanması ile birlikte buğdaydan elde edilen en önemli ürünlerin başında un ve bulgur gelmiştir. Dünyada ilk işlenen gıda maddelerinden biri olan bulgur, Moğol İmparatoru Cengiz Han’ın seferlerinde ordu erzakları arasında yer almıştır.

Çok eski dönemlerden beri Türk Halkı tarafından sevilen bulgur, Anadolu Türk mutfağında zengin bir yemek çeşidine sahiptir.

Bulgur, yabancı literatürde de “bulgur” adı ile yer almaktadır. Çiğ köfte, ekşili köfte, içli köfte, kısır vb. birçok yemeğin ana malzemesi bulgurdur. Sadece Malatya’da bulgur ve etin kullanılmasıyla 70 çeşit köfte yapıldığı söylenir. Ülkemizde Birinci Dünya Savaşı sırasında ordunun ihtiyacını karşılamak üzere, Karaman’da kurulan fabrika ile bulgur ilk defa fabrikasyon üretimine geçmiştir. Bu tarihten sonra bulgur üreten fabrikaların sayısı her geçen gün artmıştır. Şu an Türkiye’de 500 civarında bulgur fabrikası olduğu bilinmektedir.

Günümüzde bulgurun taşıdığı değerli özelliklerin keşfedilmesiyle artan dünya nüfusunun, bulgura olan ilgi ve talebi ziyadeleşmiştir. Dünyanın en büyük bulgur tedarikçisi olan Türkiye, ihracatta ilk sıralardadır. (Devam edecek)