Okul Başarısı İçin Beslenme Tavsiyeleri

Çocuklar ve gençler, yeni bir eğitim-öğretim yoğun bir tempoyla başladılar. Onlara bu tempoda destek olabilecek en büyük yardımcıları, doğru beslenmek!..

Yapılan çalışmalara göre, düzenli beslenme alışkanlığı olan çocukların okul başarıları ve fizikî aktiviteleri daha güçlüdür. Ayrıca çocukluk döneminde kazanılacak doğru alışkanlıklar, ilerleyen dönemde de sağlıklı bir hayat sürmelerini, ideal kiloda kalmalarını sağlayacaktır.

Nasıl bir kahvaltı olmalı?

Gece boyu aç kalan vücut, sabah bir desteğe ihtiyaç duyar. Sabah yapılmayan kahvaltı, kan şekerinin düşmesine, beyin faaliyetlerinin ise yavaşlamasına sebep olur. Kahvaltı yapmayan öğrencilerde okul başarısının düşmesi, problem çözme yeteneğinin zayıflaması, konsantrasyon bozukluğu görülmesi kaçınılmazdır.

Ortaokul öğrencileriyle yaptığımız bir çalışmaya göre, pek çok çocuk simit, poğaça, kek gibi ürünlerle kahvaltı yaptığını belirtmektedir. Bu tür gıdalar, yüksek yağ ve şeker ihtiva ettiklerinden obezite riski için temel oluştururlar. Ayrıca boş enerji kaynağı olarak beynin sağlıklı çalışmasına da katkıları yoktur.

Öyleyse bir kahvaltı tabağında neler olmalıdır?

1. misal: Beyaz peynir, domates, salatalık, yeşillik, bir tatlı kaşığı fındık ezmesi, tam tahıllı ekmek, süt.
2. misal: Tam tahıllı kahvaltılık gevrek, süt, meyve.
3. misal: Yumurta, beyaz peynir, havuç, biber, yeşillikler, ceviz, tam tahıllı ekmek, ev yapımı veya %100 katkısız meyve suyu.

Misalleri çoğaltmak mümkün... Dikkat edilecek nokta süt, yumurta, peynir gibi proteini yüksek bir gıda, yanında sağlıklı karbonhidrat kaynakları (tam tahıllı ekmek, meyve) ve zihnî performansta tesirli olan yağ gruplarını (5-6 adet zeytin, 2 adet ceviz veya 1 tatlı kaşığı fındık ezmesi) tüketmeleri…

Kızartma kahvaltıda kesinlikle olmamalı. Bal, reçel, pekmez çok sık tüketilmemeli. Fazla kilolu olmayan çocuklar, her gün 1 tatlı kaşığı, kilolu olan çocuklar ise haftada 2-3 kere 1 tatlı kaşığı tüketebilirler.

Beslenme çantasında neler olmalı?

Kantinlerde kızartma türleri, cips, asitli içecekler gibi sağlıksız gıdaların satışı artık yasak. Ancak okul çevrelerinde bulunan büfeler, bu tür gıdaları satmaya devam ediyor. Hatta daha kötüsü, bazı aileler çocuklarının beslenme çantasına bu gıdaları da ekleyebiliyor. Çocuğunuzla ve öğretmenleriyle konuşarak çocukların ders aralarında evden getirdikleri sağlıklı gıdaları tüketmeleri için onları cesaretlendirmelisiniz.

Sağlıklı ara öğün örnekleri:

1. misal: Az yağla ve tam buğday unuyla yapılmış ev poğaçası, ayran.
2. misal: Elma, armut, muz gibi taşıması kolay bir meyve ve bir paket süt.
3. misal: Beyaz peynirli domates ve yeşillik içeren bir sandviç, katkısız meyve suyu.
4. misal: Bir küçük paket yoğurt ve kuru meyve (15-20 adet kuru üzüm, 3-4 adet kuru kayısı vb.).

Kilolu olan çocuklara neler yapılmalı?

Yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsizlik gibi sebepler, çocuklarda fazla kiloların oluşmasına yol açabiliyor. Çocukluk döneminde kilo alırken vücuttaki yağ hücrelerinin sayısı artmaktadır. Yetişkinlik döneminde ise, var olan yağ hücrelerinin içi dolmakta, yağ hücrelerinde artış görülmemektedir. Bu sebeple çocukluk döneminde fazla kilo daha tehlikeli olmakta ve kilolu yetişkinlerin oluşmasına yol açmaktadır.

Kızartmalar, yağlı hamur işleri, asitli ve gazlı içecekler, şekerli gıdalar; çocuk beslenmesinde kesinlikle yer almamalıdır.

İçecek olarak ilk tercih süt ve ayran olmalıdır. Ancak sütlerin muzlu, çilekli olanlarını değil, sade olanlarını tercih etmelisiniz. Nadir olacak şekilde çikolatalı sütler de tüketilebilir.

Meyve suyu alırken içindekiler bölümüne bakmalı, şeker, glikoz-fruktoz şurubu, tatlandırıcı ihtiva edenleri almamalısınız. %100 meyve sularını tercih edebilirsiniz.

Öğle yemeğini okulda yiyen çocuklarınızın menülerini okul yönetiminden istemeli ve sağlıksız gördüğünüz gıdalar konusunda uyarılarda bulunmalısınız.

Çocuklarınıza spor alışkanlığı kazandırmalısınız. Bu maksatla beraber yürüyüşe çıkabilirsiniz.

Evde cips, asitli içecekler, şekerli yiyecekleri bulundurmamalısınız.

Televizyon, bilgisayar, tablet karşısında yemek yemesine izin vermemeli ve yavaş yemesini önermelisiniz.

Bu dönemde kendi düşüncelerinize göre aşırı kısıtlayıcı, sadece sebzelerden oluşan beslenme düzenleri ayarlayarak çocuğunuzun bilinçaltında yanlış diyet algısı oluşturmadan önce bir diyetisyene başvurmalısınız.

Yeni eğitim-öğretim döneminin bütün öğretmen, öğrenci ve âileler için hayırlı olmasını temenni eder, sağlıklı günler dilerim.