Namaz İbadeti

Amellerin en faziletlisi

İbn-i Mes’ud -radıyallâḥu anh-’tan rivayet edildiğine göre, bir adam Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e:

“-Amellerin/ibadetlerin en faziletlisi hangisidir?” diye sordu.

Peygamber Efendimiz:

“Vaktinde kılınan namazdır.” buyurdu. (Buhârî, Tevhid, 48)

*

Muaz bin Cebel anlatıyor:

Rasûlullah ile birlikte bir yolculukta idim… O şöyle buyurdu:

“Dinin başı İslâm (kelime-i şehadet getirerek Allâh’a teslim olmak), direği ise namazdır.” (Tirmizî, Îmân, 1; Ahmed bin Hanbel, Müsned, V, 231)

Kulun İlk Hesabı Namazdan

Abdullah bin Mes’ud -radıyallâḥu anh- tarafından nakledildiğine göre, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:

“(Kıyamet gününde) kulun ilk önce hesaba çekileceği şey, namazdır…” (Nesâî, Muhârebe, 2)

*

Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh’tan rivayet edildiğine göre Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“(Kıyamet günü) kulun ilk hesaba çekileceği şey, namazıdır. Eğer bunu tam olarak yapmışsa (ne âlâ!) Ama (farz namazları tamam) değilse, Allah Teâlâ: «Kulumun nâfilelerine bakın!» buyurur. Eğer nâfile namazı bulunursa, «Onunla farz namazları tamamlayın.» buyurur.” (Nesâî, Salât, 9)

Namaz Kefarettir

Ebû Hüreyre-radıyallâhu anh-, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in şöyle buyurduğunu nakletmiştir:

“Büyük günah işlemedikçe, beş vakit namaz ve iki Cuma, aralarındaki günahlara kefarettir.” (Müslim, Tahâret, 14)

*

Bir gün Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:

“-Birinizin kapısı önünde günde beş defa yıkandığı bir nehir olsa, o kimsede kir nâmına bir şeyin kalabileceğini düşünür müsünüz?” diye sorar. Ashâb-ı kirâm:

“-Hiçbir kir kalmaz!” şeklinde cevap verir. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz:

“-İşte beş vakit namaz da böyledir. Allah bu namazlarla günahları yok eder.” buyurur. (Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 6; Müslim, Mesâcid, 283)

Cennetin Anahtarı

Câbir bin Abdullah -radıyallâhu anh-’ın naklettiğine göre, Rasûl-i Ekrem Efendimiz şöyle buyurmuştur:

“Cennetin anahtarı, namazdır…” (Tirmizî, Taharet, 1)

*

(Peygamber Efendimize vahiy kâtipliği yapan) Hanzala bin Rebî -radıyallâhu anh-anlatıyor:

Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’i şöyle buyururken işittim:

“Rükûları, secdeleri, abdestleri ve vakitlerine riâyet ederek beş vakit namaz(ı kılmay)a devam eden ve bu beş vakit namazın Allah katından gelen bir emr-i hak olduğunu kabul eden kimse cennete girer.” (Ahmed bin Hanbel, Müsned, IV, 266)

Namaz, Allah ile konuşmaktır

Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh-’ten naklettiğine göre, Rasûl-i Ekrem Efendimiz şöyle buyurmuştur:

“Muhakkak ki, sizden biri namaz kılarken (aslında) Rabbiyle özel olarak konuşmaktadır…” (Buhârî, Salât, 36)

*

Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-’ten Peygamber Efendimiz’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:

“Kulun Rabbine en yakın olduğu (an), secde hâlidir. Öyleyse (secdede iken) çokça duâ ediniz.” (Müslim, Salât, 215)

Senin namazın olmadı!

Rasûl-i Ekrem Efendimiz ashabıyla mescidde otururken Ensar’dan Hallâd bin Râfî’ adındaki bir sahabînin alelacele namaz kıldıktan sonra yanına geldiğini gördü. Onun selâmını aldıktan sonra:

“-Dön ve namazını yeniden kıl, çünkü sen namaz kılmış olmadın!” buyurdu.

Hallâd, bir kere daha namaz kıldı ve Peygamber Efendimizin yanına geldi. Peygamberimiz, aynı cümleleri kullanarak tekrar namaz kılmasını istedi ve bu durum üç defa tekrarlandı. Nihayet Hallâd:

“-Seni hak ile gönderen Allâh’a yemin olsun ki, bundan daha güzelini yapamıyorum. Bana (doğrusunu) öğretmek ister misin?” dedi.

Bunun üzerine Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- usûlüne uygun namazın nasıl kılınacağını şöyle tarif etti:

“Namaz kılacağın zaman (önce) tekbir getir. Sonra Kur’ân’dan kolayına gelen yerlerden oku. Ardından rükûa git ve yeterli olduğuna kanaat getirinceye kadar (organların sâkinleşinceye kadar) bekle. Sonra tam olarak doğrul. Peşinden secdeye git ve yeterli olduğuna kanaat getirinceye kadar bekle. (Secdeden) kalktığında (belini) iyice doğrult ve yeterli olduğuna kanaat getirinceye kadar bekle. Sonra (tekrar) secdeye var ve yeterli olduğuna kanaat getirinceye kadar bekle. Sonra namazın tamamını bu şekilde kıl.” (Buhârî, Ezan, 122; Nesâî, Sehv, 67; Tirmizî, Salât, 110)

*

Rükû ve secdelerin hakkını vermeden acele şekilde namaz kılmayı, Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- hırsızlığa benzetmiş ve şöyle buyurmuştur:

“En kötü hırsızlık, namazdan çalmadır.” (Muvattâ, Kasru’s-Salât, 23)

Abdestsiz namaz olmaz!

Hazret-i Ali -kerremallâḥu vecheh-’in rivayet ettiğine göre, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Namazın anahtarı temizliktir. Başlangıcı tekbir, bitimi ise selâmdır.” (Ebû Dâvûd, Tahâret, 31)

*

Başka bir hadîs-i şerifte de şöyle buyrulmuştur:

“Allah, abdestsiz namazı kabul etmez.” (Nesâî, Zekât, 48)

Namaz esnasında dünyadan uzaklaşmak

Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Kul, namazında etrafıyla ilgilenmediği sürece, Allah kuluna yönelir. Kul, namazında etrafıyla ilgilenmeye başladığında, Allah da ondan yüz çevirir.” (Ebû Dâvûd, Salât, 160, 161)

Namaz vakitleri hakkında

Cündeb el-Kasrî, Peygamber Efendimiz’den şu hadîs-i şerifi nakletmiştir:

“Her kim sabah namazını kılarsa, o kimse Allâh’ın koruması altındadır.” (Müslim, Mesâcid, 262)

*

Abdullah bin Ömer -radıyallâhu anhümâ-’dan Peygamber Efendimizin şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:

“İkindi namazını kaçıran kimse, sanki âilesini ve malını yitirmiş gibidir.” (Buhârî, Mevâkîtü’s-Salât, 14; Müslim, Mesâcid, 200)

*

Saîd bin Müseyyeb’in Ebû Katâde bin Rib’î’den naklettiğine göre, Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Allah Teâlâ şöyle buyurdu: «Senin ümmetine beş vakit namazı farz kıldım ve onları, vaktinde ve hakkını vererek kılanları cennete koyacağımı kendi katımda vaad ettim. Namazları düzenli kılmayanlar için ise, katımda böyle bir vaad yoktur.»” (Ebû Dâvud, Salât, 9; İbn-i Mâce, İkâmetü’s-Salât, 194)

Cemaatle namaz

Ebû Saîd (el-Hudrî) tarafından rivayet edildiğine göre, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Bir kişinin devamlı mescide gittiğini görürseniz, onun îmanına şâhit olun! Çünkü Allah Teâlâ şöyle buyurur: «Allâh’ın mescitlerini, ancak Allâh’a ve âhiret gününe inanan, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından korkmayan kimseler îmar eder…» (et-Tevbe, 18)” (Tirmizî, Îman, 8; İbn-i Mâce, Mesâcid, 19)

*

Abdullah bin Ömer -radıyallâhu anhümâ-’dan rivayet edildiğine göre, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:

“Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi kat daha faziletlidir.” buyurmuştur. (Buhârî, Ezan, 30; Müslim, Mesâcid, 249)

*

Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-’ın naklettiğine göre, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Bir kimse câmiye gitme niyetiyle evinden çıktığında, attığı (her) bir adımla kendisine bir sevap yazılır, diğer adımıyla bir günahı silinir.” (Nesâî, Mesâcid, 14; Ahmed bin Hanbel, Müsned, II, 320)

*

Enes bin Mâlik de şöyle demiştir:

“Kim Allah için kırk gün boyunca cemaatle namaz kılar, ilk tekbire yetişirse, o kimseye (Allah tarafından) iki kurtuluş yazılır: Birisi ateşten, diğeri münafıklıktan kurtuluş…” (Tirmizî, Salât, 64)

*

Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, bir gün Ebu’d-Derdâ -radıyallâhu anh-’a; bir yerde üç kişi bulunduğu hâlde cemaatle namaz kılmazlarsa, şeytanın onları kuşatıp yeneceğini söylemiş, ardından da şöyle buyurmuştur:

“-Cemaate devam et. Çünkü kurt, sürüden ayrılanı yer!..” (Ebû Dâvud, Salât, 46; Nesâî, İmamet, 48)

*

Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

“Eğer (insanlar) yatsı ve sabah namazlarındaki fazileti bilselerdi, sürünerek de olsa o ikisini cemaatle kılmaya gelirlerdi.” (Buhârî, Ezan, 9; Müslim, Salât, 129)

Nafile namaz

Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- buyurmuştur ki:

“Ey insanlar! Aranızda selâmı yayın, yemek yedirin, herkes uyurken gece namazı kılın. Böylece selâmetle cennete girin!” (İbn-i Mâce, İkamet, 174)

*

Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- uyuyan kimse ile şeytanın mücadelesini şöyle anlatır:

“Sizden biriniz (gece) uyuyunca şeytan, onun ensesine üç düğüm atar ve her düğümde de:

«-Uzun bir gece var, dinlen!» der.

O kimse uyanıp da Allâh’ı zikrettiğinde bir düğüm, abdest aldığından bir düğüm, namaz kıldığında bir düğüm çözülür ve artık sevinçle ve gönlü hoş olarak sabaha çıkar. Aksi takdirde huzursuz ve uyuşuk olarak sabahlar.” (Buhârî, Teheccüd, 12; Müslim, Müsâfirîn, 207)