Dünya Aids ve Sars’ın tehdidi ile boğuşurken, şimdi bir de Kuş Gribi tehdidi başgösterdi. Ülkemizde başta Manyas Gölü ve civarı olmak üzere bazı bölgelerde H5N1 Avian flu kuş gribi virüsü belirlenerek bütün medyaya haber konusu oldu. Kuş gribinde en önemli tehlike, kuş gribi virüsünün insanda çoğalması ve orada değişime uğrayarak insandan insana geçmesidir. İşte bu, olayın güncelliğini ve riskin boyutlarını bir kat daha arttırıyor.
Yurdumuz, kış göçmeni, yaz göçmeni ve transit göçer kuşlar için önemli bir beslenme ve barınma bölgesidir. Özellikle kış göçmenlerinin kışı geçirdiği, yaşadığı ve beslendiği bir coğrafyaya sahip olan Türkiye’de yabânî kanatlılar, Şubat, Mart aylarına kadar kalırlar. Sonra geldikleri Kuzey ülkelere, özellikle de Rusya ve Ukrayna’ya geri dönerler. Yabânî kaz ve ördek gibi sevimli kış misafirlerimiz, Göller Bölgesi, Sultan Sazlığı, Manyas Gölü, Tuz ve Van Gölü’yle birçok sulak alanda kışlarını geçirmeyi tercih ederler. Bu arada bünyelerinde doğal olarak bulundurdukları kuş gribini de taşımış olurlar. Bu yabânî kuşlar, yaşadıkları bölgelere bıraktıkları pisliklerle ve besinlerini paylaştıkları diğer yerli kuşlarla H5N1 virüsünü kolayca enfekte edebilir, yani bulaştırabilirler.
Kuş Gribi Virüsü (Avian Flu) nedir?
Kuş gribi; öncelikle tavuk, kaz, hindi ve ördek gibi kanatlı hayvanlarda toplu ölümlere yol açan bir hastalıktır. Aslında bu hayvan hastalığının sebebi olan H5N1 virüsü, son zamanlarda insanlar üzerinde de etkisi görülmeye başlayınca tehlikeli bir hâl almıştır.
Çünkü kuş gribi virüsleri, normalde kuşlarda doğal olarak bulunmaktadır. Ve vahşî kuşlar, genellikle hastalanmadan önce de bu virüsleri bağırsaklarında zaten taşırlar.
Kuş gribi nasıl yayılır?
Virüsü taşıyan kuşlardaki tükürük, burun salgısı ve dışkılarla yayılır. Diğer kuşlara da, ya bu salgılar ya da bu salgıların bulaştığı yüzeyler yoluyla geçer.
Kuş gribinin insanlar için riski nedir?
Kuş gribi, özellikle kuşlarda hastalık yapmakta ve genelde insanları enfekte etmemektedir. Ama kümes hayvanlarında görülen kuş gribi salgını sırasında, insanların hasta hayvanlarla veya onların salgılarının bulaştığı yüzeylerle ya da tüyleriyle temas etme ihtimali arttığında, insanlara geçmesi de mümkündür.
Kuş gribi virüsü (H5N1 salgını), daha çok 2003 yılının sonlarında başlamış ve Asya’da 8 ülkede görülmüştür: Endonezya, Çin, Japonya, Tayland, Laos, Güney Kore, Tayland, Vietnam.
Kamboçya ve Endonezya’da ise insan vak’aları şeklinde görülmeye başlamıştır. Son olarak 2005 Temmuz’unda Rusya ve Kazakistan’da görülen H5N1 virüsü, Ekim 2005’te Romanya ve Türkiye’de kümes hayvanlarında bildirilen salgınla Avrupa’ya da sıçramıştır. Ancak bu bölgelerde henüz insan vak’asına rastlanmamıştır.
İnsanlarda kuş gribi enfeksiyonunun bulguları nelerdir?
38 santigrat dereceyi geçen yüksek ateş, kuru öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrısı, bazen ishâl, grip benzeri göz enfeksiyonları, zatürre, ciddi solunum yolu hastalıkları gibi diğer hayatı tehdit edici komplikasyonlara kadar değişiklik arzedebilmektedir.
Bu hastalık nasıl tedavi edilir?
Hastalığın henüz tam ve etkili bir tedavisi ya da aşısı bulunamamıştır.
H5N1 virüsü, insandan insana bulaşabilir mi?
Bilim adamları, birgün bu virüsün insandan insana geçerek insanlığı tehdit edecek bir salgına yol açabileceğine inanmaktadırlar. Bunun için aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Tahmini olarak 2007 yılında bu aşı insanların kullanımına sunulabilecektir. Dünya sağlık örgütü (WHO), kümes hayvanlarında yüksek derecede patojenik kuş gribi salgınlarının görüldüğü ülkelerde, kuş gribiyle karşılaşma açısından yüksek risk altındaki kişilerin şu ân kullanılmakta olan grip aşılarıyla aşılanmalarını öneren bir rehber yayınlamıştır.
Hastalıktan korunmak için neler yapılmalıdır?
Hasta hayvanlarla veya H5N1 virüsüyle enfekte olduğu tespit edilmiş insanlarla temas ederken el hijyenine dikkat edilmeli, hasta kişinin kullandığı tabak, çatal ve kaşık gibi şahsî eşyaların ortak kullanılmaması, yüz yüze temastan kaçınılması, bakım veren kişilerin maske kullanması gerekir.
Kuş gribinin bulunduğu bölgelere seyahat edecek kişilerin, hiç olmazsa iki hafta öncesinden bildiğimiz grip aşısını yaptırmaları veya bu tür bölgelere hiç gitmemeleri tavsiye edilir.
Mutfakta hijyene daha da dikkat etmek kaçınılmazdır. Tavuk gibi kanatlı hayvanların etlerinin iyi pişirilmesi, iç sıcaklığının, pişirme oranının 70 dereceyi geçmesi gerekir. Pişiren kişilerin işlem sonrası ellerini iyice yıkayıp bundan sonra yeni bir işe başlamaları zorunludur.
Yumurtalara gelince rafadan veya sahanda yumurtaya vedâ etmeliyiz. Katı hâle gelinceye kadar yumurtayı pişirmek ise bir tehlike oluşturmuyor. Daha da önemlisi, yumurta ile yapılacak her şeyde öncelikle kabuğu/dışı iyice yıkanmalıdır.
Bütün bu tedbirlere riâyetten sonra yemeğe besmeleyle başlarsak, yiyeceklerin ihtivâ ettiği tehlikelerden Allâh’a sığınırsak, yemeğin sonunda da hamd ve şükrümüzü yerine getirirsek, inşâallâh, Rabbimiz bizi bu gibi hastalıklardan muhâfaza edecektir.
YORUMLAR
-
İlk yorumu yapan siz olun!