Çocuk Ve Oyun

Çocuk: “–Annem neden sanki beni sofraya çağırıyor, daha oyunum bitmedi ki… Hep de oyunumun en güzel yerinde beni çağırırlar. Anneciğiiim! Oyunumu bitireyim öyle geleceğim.

Anne: “–Bu çocuk beni deli edecek! Ne zaman bir şey söylesem bana: «Ama şimdi oyun oynuyorum!..» diye cevap veriyor. Ne bitmez oyunmuş bu. Sokakta oyun, evde oyun, bu çocuğun yapacak başka işi yok mu?..”

 Bu anneyle çocuğun şikayet dolu serzenişleri bize hiç yabancı gelmiyor. Kimbilir günde kaç kez anneyle çocuk arasında buna benzer şeyler geçiyor. Acaba bu çocuğun oyun oynamaktan, eğlenmekten başka yapacak işi yok mu?

Çoğu yetişkinin nazarında oyun, çocuğun eğlenmesine, oyalanmasına yarayan amaçsız bir uğraştır. Çocuğunuz için ise oyun bir uğraştır. Oyun onun için her şeydir. Gün boyu durup dinlenmeksizin oynar. Bazen kendisini oyuna öylesine kaptırabilir ki; ihtiyaçlarını bile unutabilir. Oyunu kesmemek için karnının açlığını göz ardı edebilir. Oyuna öylesine dalmıştır ki, çağırdığınız zaman sizi duymayabilir. Oyun, sanki bitirilmesi gereken mühim bir ödevdir.

Çocuk için bu böyledir. Aslında biz yetişkinler de çocuğun oynamasına böyle bakmalıyız. Zîrâ oyun; çocuk için tecrübe kazanma, öğrenme ve yeni şeyler yapma aracıdır. Çocuğunuz doktorculuk ve şoförcülük oynuyorsa bundan yalnızca keyif almıyordur. Doktoru ve şoförü yaşıyordur. Çocuk oyun sırasında çevresindeki dünyada gözlediği uğraş ve becerileri canlandırır, dener ve uygular. Çocuk oynadıkça duyuları keskinleşir, yetenekleri gelişir. Çünkü oyun, çocuğun en tabiî öğrenme aracıdır. Oyun dünyasında kendi kâidelerini kendisi koyar ve bozar. Duyduklarını, gördüklerini tahlil edip, dener. Öğrendiklerini pekiştirir. Çocuğun bu dünyasına yetişkinler kolayca giremez. Meselâ; evcilik oynayan bir çocuk sizi kolay kolay oyununa almaz ve karıştırmaz. Eğer oyununa müdahale ederseniz kızar, sinirlenir ve hatta ağlar. Sanki o oyun bir daha oynanamazmış gibi «oyunumu bozdun» diye huysuzlaşır. Çünkü çocuk oyunda bağımsız, özgür olmanın tadını çıkarıyordur. Oyun, çocuğun özgürlüğüdür. Çocuk oyun oynarken kendisini özgür hissedebilmelidir. Bunun için ona kendisini özgür hissedebileceği ortamlar hazırlamalısınız.

Oyun ile alakalı şu sözler pek yerindedir:

“–Oyun; gelişimin, büyümenin temel aracıdır. Oyun olmadan ne normal yetişkinin zihnî hayatı, ne zinde bir hayat için sağlıklı gelişim ne de güçlü bir gelecek için tam bir tekâmülden söz edilebilir.”

Richard Courtrey

 “–Çocukların oyunu, oyun değil, onların en gerçek uğraşıdır.”

1. Montaigne

 “–Derslerin daha çekici olmasını istiyorsanız, çocuğun ilk yaşlardaki oyun içgüdülerinden faydalanınız.”

1. Locke:

“–Ben, öyle çocuklar gördüm ki, okumayı oyunlarla öğrenmişlerdir.”

1. Fenelan

“–Çocuklar bir şeyi oynayarak, yalın biçimde öğrenmeli, sağlıklı ve güçlü olarak yetiştirilmelidir.”

1. B. Basedow

“–Eğitimci, oyun yoluyla çocuğa yaklaşır, ruhuna siner, kalbleri kolayca kazanır.”

1. C. F. Gunts Muths

“–Oyun, çocuğun tüm hayatını kuşatacak bir çekirdektir. Tüm insanlar orada gelir orada oluşur. Oyun, mektep öncesi dönemde çocuğa en katıksız, en çok rûhî doyum sağlayan bir uğraştır.”

1. L. John

OYUNUN ÇOCUKLARA SAĞLADIĞI YARARLAR

Oyun, çocuğun bir çok yönden gelişmesine yardımcı olur.

Oyun, çocuğun bedenî gelişmesini kolaylaştırır. Çocuk, gerekli oksijeni açık havada oynarken alır. Böylece; iştahı artar ve bunun sonucunda daha rahat uyur.

Oyun, çocuğun gerçek hayatı tanımasına yardımcı olur.

Oyun, çocuğun tüm kaslarını geliştirir. Hareketlerinde çeviklik sağlar. Kaslarını kontrol altına almasına ve gerekli biçimde kullanmasına yardım eder.

Oyun, çocuğun enerji fazlasını boşaltmasına vesile olur, gerilimini azaltır. Zararlı maddeleri terleme yoluyla atmasını sağlar. Böylece gereksiz saldırganlıkları da önlenir.

Oyun, çocuğun kavrama ve mantıklı düşünme gücünü geliştirir. Tabiatı ve dış dünyayı keşfetmesine yardımcı olur. Merak duygusunu giderir. Çevreye uyum sağlamasını kolaylaştırır.

Oyun, çocuğun dil eğitimine fayda sağlar. Çocuk, bu sayede yeni kelimeler öğrenir; düzgün cümle kurma, düşünceleri rahatça açıklama yeteneğini geliştirir.

Oyun, çocuğun problem çözme kabiliyetini güçlendirir.

Oyun, çocuğa karar verme hususiyeti kazandırır. Çocuk, oyun sırasında düşünür, nasıl oynayacağı hususunda planlar yapar ve karar verir.

Oyun, çocuğun hayâl gücünü besler.

Oyun, çocuğun kendini tanımasına, kabiliyetlerini açığa çıkarmasına yardımcı olur. Girişken, cesur ve kendine güveni gelişmiş bir şahsiyet oluşturmasına basamak olur.

Oyun sırasında çocuk kendi cinsinin fertlerini taklit ederek âdeta ilerdeki hayatının provasını yapar. Anne ya da babalığa hazırlanır.

Oyun, çocuğun kâidelere saygılı olmasını ve onları çiğnememesini ve insanlarla birlikte yaşamasını öğretir.

Özetlersek; oyun, çocuğun gelişmesi ve şahsiyet kazanması için mühim bir faaliyettir. Dolayısıyla oyunsuz geçen bir çocukluk aslâ düşünülemez.